Oefeningen

Voor dogdance zijn inmiddels veel oefeningen bedacht - en er komen er steeds meer bij! Ook zelf kun je nieuwe 'moves' bedenken - of je hond! Hieronder heb ik de basisoefeningen en wat variaties erop opsomd, vaak inclusief video's ter illustratie. (Klik op Lees meer!)

Je hond hoeft trouwens beslist niet al deze oefeningen te beheersen voor je besluit een dans met hem samen te stellen voor een demonstratie of wedstrijd. Zeker als je je muziekstuk de eerste keer niet te lang maakt, kun je door het combineren van een vijftal oefeningen met variaties daarop al een erg leuk geheel maken.

Bij onderstaande beschrijvingen vind je veel videomateriaal. De honden die het uitvoeren (Joschka de Dalmatiër, Kari de Västgötaspets en Humphrey de Maltezer) kunnen stuk voor stuk de oefeningen al. Bij het aanleren begin je met veel kleinere stukjes van de oefening al te belonen, als een hond het kent, verwacht je (meestal) meerdere herhalingen voordat je beloont. Joschka, Humphrey en Kari worden nog steeds beloond om ze gemotiveerd te houden. De video's buiten zijn van najaar 2003. Humphrey is dan 11 jaar, Joschka 8 en Kari 1,5 jaar. De video's op de wedstrijd zijn van oktober 2001 (een Martin Gaus-wedstrijd).
Het aardige als je meerdere soorten honden een oefening laat uitvoeren, is dat je kunt zien dat een oefening er bij de een ziet heel anders uitziet dan bij de ander.

 

Naar boven Naar onderVolgen

Met volgen bedoel ik dat de hond met zijn schouder of kop naast je linker- of rechterbeen in hetzelfde tempo attent meeloopt. Het mooiste is het als de hond je hierbij aankijkt en eventueel jij hem - zoals dansers die alleen maar oog voor elkaar hebben. Het is niet de bedoeling dat de hond hierbij te dicht tegen je been loopt. De hond hoeft niet, zoals bij de Britse obedience, zo dicht tegen de handler aan te lopen dat er geen daglicht tussen komt.


Voorwaarts volgen, links en rechts
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.
Voor MS Explorer moet je misschien de 'geblokkeerde inhoud toestaan'.)

Achteruit

Met de hond in dezelfde positie - recht naast je aan je linker- of rechterkant, met zijn neus in dezelfde richting als jij of misschien juist tegenover je - kun je behalve vooruit ook achteruit gaan, of opzij.

Bij het achteruit in deze positie is het het mooiste als de hond ook echt rècht achteruit gaat, dus niet langzaam van jouw richting gaat afwijken. Of zelfs bochten naar links en naar rechts draait in diezelfde positie. In onderstaande video zie je hoeveel moeite Joschka hiermee heeft. Vòòr mij achteruit is voor hem veel makkelijker, omdat hij de weg vrij heeft.
Maar om een hond zelfstandig recht achteruit te laten gaan, zonder kronkels of afwijkingen, vraagt vaak nog de nodige training!


Achteruit
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.
Voor MS Explorer moet je misschien de 'geblokkeerde inhoud toestaan'.)

Zijwaartse bewegingen

Geloof het of niet, een hond kan heel goed dwars lopen. Hij moet het natuurlijk wel leren, want van nature zie je het niet veel honden doen, en zeker niet meerdere stappen (al zie je het een hond die het geleerd heeft in de training, wel vaker in de praktijk toepassen!).

Zijwaartse bewegingen
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.)

Het helpt de hond bij het aanleren aanzienlijk als hij zich bewust is van zijn achterhand. Veel honden bewegen hun achterhand vanzelf achter de voorhand aan, maar echt bewust er iets mee doen is er nauwelijks bij. Hooguit een beetje krabben aan de oren. Veel honden moeten dus bewust hun achterhand leren gebruiken. Vooral TTouch (TellingtonTouch) is daarvoor erg geschikt, al zijn er ook wel andere manieren om hetzelfde te bereiken (zie voor meer informatie over TTouch ook Gezondheid en Dogdance-links).

Alleen achterhand opzij

Een laatste variatie op de volgoefening is er een waarbij de handler om zijn as draait, terwijl de hond de volgpositie ten opzichte van de handler houdt. Het gevolg is dat de hond zijn voorpoten nauwelijks verplaatst, maar met zijn achterhand een grote cirkel om zijn voorhand beschrijft. Een soort pirouette om de voorhand, om in paardendressuurtermen te spreken.


Zijwaartse bewegingen - alleen achterhand
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.
Voor MS Explorer moet je misschien de 'geblokkeerde inhoud toestaan'.)

Naar boven Naar onder Draaien

Met draaien kan enorm veel gevarieerd worden in een dans. Als de hond zowel linksom als rechtsom om zijn as kan draaien, kun je hem dit voor je, aan beide kanten naast je of achter je laten doen, eenmaal of meerdere keren vloeiend in elkaar overlopend, dichtbij je of op afstand...


Draaien
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.)

In de video maak ik nog erg grote gebaren om de honden te helpen met hun draaien en twists. Gebaren bouw ik tegenwoordig veel meer af, zodat de hond op mondeling commando werkt, eventueel ondersteund met lichte lichaamstaal. Een hond heeft in een wedstrijdsituatie soms iets meer steun nodig heeft dan thuis. Hoe beter je de lichaamstaal hebt afgebouwd, hoe kleiner het gebaar dat de hond op een wedstrijd nodig heeft om je te begrijpen. In het laatste stukje van de video laat Humphrey heel veel stress zien: hij staat op zijn eerste wedstrijd voor het allereerst in de oefenring - ook voor hem een heel spannende gebeurtenis! Gelukkig herstelde hij zich met wat wennen en wat extra kliks voor goed bekende oefeningen heel snel.

Cirkels

Dan kun je de hond nog leren om jou heen te draaien, linksom en rechtsom. Een halve draai om aan de andere kant te komen, of meerdere hele draaien om je heen terwijl je stilstaat, met de hond meedraait, tegen zijn richting indraait, of terwijl je loopt.
Een paar voorbeelden zie je weer in de video.


Heel kort: cirkels
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.)

En dan nog cirkels achteruit...


Cirkels achteruit
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.
Voor MS Explorer moet je misschien de 'geblokkeerde inhoud toestaan'.)

Je ziet het, er is genoeg te verzinnen!
In de video zie je dat Kari veel meer moeite heeft met de ene kant dan met de andere. Dit is, anno 2006, altijd nog zo! Honden hebben dus ook een 'goeie' en een 'slechte' kant.

Naar boven Naar onder Weven

Met 'weven' wordt bedoeld dat de hond tussen je benen door slalomt terwijl je loopt. Ook hierop zijn diverse variaties te bedenken: allebei vooruit, allebei achteruit (waarbij de hond dus achteruit tussen je benen slalomt). Jij achteruit, de hond vooruit. Jij vooruit, de hond achteruit. En dan kan de hond nog een achtje vooruit danwel achteruit om je gespreid staande benen heen lopen.


Allerlei variaties op weven vooruit
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.)

In de video zie je dat ik bij Joschka op zeker moment spelen als beloning gebruik. Dit spelen heb ik Joschka aan moeten leren! Ik moest het altijd nog niet te lang of te vaak gebruiken, maar het was heel goed om hem weer een beetje op te peppen als hij een oefening even wat saai vond worden.
Een heel nuttige vorm van beloning dus!


Weven achteruit
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.)

Bij de training buiten in de video is Humphrey alweer 1,5 jaar uit training. Van de fysiotherapeut mag hij eigenlijk niet meer achteruitlopen vanwege problemen met zijn rug - hoe geweldig hij juist die oefeningen ook vindt! Die paar weefjes achteruit zijn dus zwaar illegaal. Ze tonen wel aan dat Humphrey na 1,5 jaar de oefening niet is vergeten, maar ook dat het niet direct weer vloeiend gaat.

Naar boven Naar onder Sprongen

Een goed gezonde hond kun je leren springen over je benen en armen. Zowel over je armen als je benen springend kan de hond terwijl hij rondjes om je heen loopt. Over je benen kan ook terwijl je 'loopt'.


Sprongen
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.)

Ook kun je een hond over je rug leren springen. Uit eigen ervaring weet ik dat je hierbij een trainingspartner goed kunt gebruiken. Een middelgrote hond kun je eventueel zelfs leren op je rug te springen en daar even te blijven staan!

Humphrey in een machtige sprong over mijn enkelsBij springen over de baas komt voor een hond vaak nogal wat spanning kijken. Samen met wat onhandig omgaan met de beloning, kan dit leiden tot verkrampt springen, waardoor de kans op blessures groter is. Bij dogdance starten met springen is eigenlijk ook niet de beste manier. Beter leert een hond springen in sporten als flyball en behendigheid. Hier kan hij leren afstanden en hoogtes schatten en sprongen op een soepele, vrije manier te nemen. Als hij de vaardigheid bij een van deze sporten eenmaal goed heeft opgedaan, zal hij ook bij dogdancing minder verkrampt en daardoor mooier en beter springen - goed voor zijn gezondheid, en goed voor jullie show.

Naar boven Naar onder Voorpoten

Humphrey heft zijn linkerpoot...... en zijn rechterpoot om de beurt hoog op

Een klassiek hondenkunstje is de hond te leren een poot te geven. Je kunt nu net een stapje verder gaan, door de hond te leren om de beurt de linker- en de rechterpoot te geven. Als je hem dat dan ook nog op een commando per poot kunt laten doen - hier werkt een signaal met je lichaam (benen of handen) denk ik beter dan een mondeling commando - dan kun je hem dit ook op het ritme van de muziek laten doen.

Joschka, mijn Dalmatiër die inmiddels allang 'met pensioen' is, was zo op dit werk gericht, dat hij met zijn voorpoten met mij kon meeswingen. Een heel gaaf gezicht.
Maar hij ging nog een paar stappen verder met zijn spectaculaire 'zweefloop', die hij uiteindelijk nooit op een wedstrijd heeft vertoond. In de video hieronder laat hij hem heel mooi zien!


Voorpoten
(Klik op deze link als je hier geen video ziet.
Voor MS Explorer moet je misschien de 'geblokkeerde inhoud toestaan'.)

Naar boven Naar onder Achterpoten

Sommige honden kunnen op hun achterpoten ook een verbazingwekkend uithoudingsvermogen en grote behendigheid tonen. Vooruit, achteruit en zelfs zijwaarts is voor sommige gevorderde honden geen probleem. Een spectaculair gezicht.

Een variatie op het los rechtop staan is het tegen de baas aan staan, en dan voornamelijk tegen de rug, buik of op een arm. Als een hond tegen de baas aan staat, kan dit er heel leuk uitzien. Een beetje dubieus vind ik deze oefening als de hond de neiging heeft tot 'klemmen'. Het doet mij dan denken aan een onsmakelijke vorm van 'dirty dancing'.

Op de achterpoten staan is een van de zwaarste oefeningen en alleen voorbehouden aan gezonde, goedgebouwde honden. Zie ook Gezondheid.

Naar boven Naar onder 'Grondoefeningen'

De hond leren om helemaal op zijn zij, plat op de grond te gaan liggen kan erg effectief zijn voor momenten dat je hem 'dood' wilt hebben in je dans. Wil dit er 'echt' uitzien, dan moet je je hond wel leren ook zijn staart stil te houden. Dat valt bij een Dalmatiër overigens niet mee, maar hij kan het!

Een oefening die hier voor de hond erg op lijkt, is omrollen. Het begin is hetzelfde voor je hond, en als je deze oefeningen te dicht na elkaar aanleert, blijft hij ze lang moeilijk uit elkaar houden.

Ten slotte kun je de hond nog leren kruipen. Deze oefening moet je alleen aanleren als je hond een heel stevige 'af en blijf' heeft of als je geen formele gehoorzaamheid (meer) doet.
Ook kruipen is echter een zware oefening die in de rubriek Gezondheid wordt besproken.

Naar boven Naar onder Afstandswerk

Door al dit soort oefeningen - waar mogelijk - ook op afstand te doen, kan je dans er extra spectaculair komen uit te zien. Maar als een hond een oefening vlak bij je doet, wil nog niet zeggen dat hij het op afstand ook kan! Voor een hond is dat niet vanzelfsprekend.

Met mijn honden kan ik afstand in oefeningen inbouwen bij een stoeprand. Zij hebben van jonge pup af aan geleerd dat ze alleen van een stoeprand af mogen stappen na toestemming. Een stoeprand is voor hen een hindernis. Met als gevolg dat ik ze, eerst dichtbij, en dan steeds ietsje verder weg, een oefening kan leren doen aan de rand van de stoep.
Heeft je hond de stoep niet stevig onder de knie of is er geen stoep die je veilig kunt gebruiken om te trainen (te veel verkeer e.d.), dan kun je eventueel ook met een opstaande plank of iets dergelijks oefenen. Eerst heel simpele dingen zoals zit of af. Veel belonen voor achter de plank blijven, als de hond eroverheen stapt, hem weer teruglokken.

Bouw afstand in je oefening echt heel rustig, stapje voor stapje op. Pas als heel dichtbij goed gaat, ga je 10 com verderop staan. Markeer jou positie desnoods met krijt, zodat je niet toch stiekem steeds verder weg gaat staan. Sommige honden worden heel onzeker als ze iets verder bij de baas vandaan moeten werken!

Naar boven Naar onder Eigen creaties

Een spontane inval van jou of je hond kàn ertoe leiden dat die beweging de naam van je hond krijgt - een enorme eer natuurlijk! Net zoals bij het turnen en kunstschaatsen, waar bepaalde bewegingen zijn vernoemd naar degene die ze voor het eerst op een wedstrijd heeft uitgevoerd. In Amerika bestaan al een aantal van dergelijke namen voor oefeningen of bewegingen.

Naar boven Naar onder Aantekeningen

Naarmate ik meer oefeningen trainde, onthield ik met moeite welke oefeningen mijn honden allemaal kenden en wat voor niveau ze voor ieder van de oefeningen hadden. Zelfs met één hond zou me dat nu niet meer lukken. Het kan dus zeker geen kwaad om aantekeningen bij te houden.

Minimaal zal dat een lijst zijn met alle oefeningen die je hond kent, en de commando's die je eraan hebt gegeven. Zo vergeet je niet wekenlang een oefening tijdens het trainen - en kun je altijd het commando terugvinden als dat wel gebeurt. Het is mij vaker overkomen dat ik dagen liep te piekeren welk commando ik aan een bepaalde oefening had gekoppeld, een paar maanden eerder!

Op de pagina Aantekeningen voor oefeningen vind je mijn manieren om bij de training van alle oefeningen de vorderingen bij te houden.

Naar boven Naar onder Enkele trainingstips

In het algemeen kun je je hond het beste alle oefeningen zowel links als rechts van je leren uitvoeren. Zo kun je aanzienlijk meer afwisseling aanbrengen tijdens het dansen, het oogt evenwichtiger, èn je bent flexibeler als de hond tijdens de dans een fout maakt en ineens aan de andere kant uitkomt.

Voor commando's kun je zeker voor huis-, tuin- en keukengedrag lichaamstaal gebruiken. Bij dogdance begon ik hier ook mee. Naarmate mijn honden echter meer DD-oefeningen beheersten, liep ik aan tegen de beperkte signaalmogelijkheden van lichaamstaal, zeker tijdens het dansen, als je toch al best veel beweegt. Het is dan ook het beste om iedere oefening een mondeling commando te geven. Dat geeft me bovendien het voordeel dat ik in de ring flexibeler kan zijn tijdens de dans. Zie Trainingsvoorbeeld voor aspecten waarop je moet letten bij het bedenken van een commando.