Muziek analyseren


Heb je een of meer muziekstukken die je aanspreken, bij jou en je hond passen, waarin je ook nog wat variatie hebt en waarvan je denkt dat je het uithoudt om ze duizenden keren te horen?

Ik ben verbaasd als ik hoor dat sommige mensen de wedstrijdring in gaan en ter plekke een dans improviseren. Persoonlijk zou ik dat niet kunnen. Ik weet graag precies op welke toon ik welke beweging in moet zetten. Niet dat dat altijd lukt, daarvoor ben ik te menselijk en zijn mijn honden honden. Maar hoe beter ik de muziek en de dans ken, hoe beter ik eventuele fouten of 'variaties' kan opvangen. Het moment dat ik muziek heb uitgezocht, is voor mij dan ook de tijd om deze heel precies te gaan analyseren en uiteen te rafelen.  (Klik op Lees meer.)

Ik ben absoluut niet onderlegd op het gebied van muziek, dus gebruik ik hier en daar waarschijnlijk compleet verkeerde terminologie. Maar hopelijk is alles toch voor iedereen begrijpelijk. Hoe dan ook, bij het maken van aantekeningen is het het belangrijkste dat je zelf weet wat je bedoelt. Niemand anders hoeft jouw aantekeningen te begrijpen - tenzij je instructeur.

Tekst
Hoe lang?
Refreins, coupletten...
Tellen
Karakteristieken

Naar boven Naar onderTekst

Een goed begin is de tekst. Als je deze niet bij de muziek hebt, is die op internet vaak terug te vinden door bij een zoekmachine 'lyrics' (=songtekst) en de naam van de artiest en/of de titel van het nummer in te typen. Via de tekst krijg je al een aardig overzicht hoe het nummer is opgebouwd. Het makkelijkste is de tekst over te plakken in een tekstverwerker en in kolommen of tabellen over te zetten.

Naar boven Naar onderHoe lang?

Zeker voor een eerste uitvoering is het aan te raden een niet te lang nummer te hebben. Als je muziek voor een wedstrijd zoekt, kijk dan hoe lang de muziek in de laagste klasse minimaal moet zijn en hou dat minimum aan! 2:00 minuut is voor een eerste keer zeker lang genoeg. Kort een muziekstuk desnoods in. Dat kan door het eind eraf te halen op een redelijk 'logische' plek. Maar als je handig bent met muziek of een kennis hebt die dat is, kun je misschien zelfs een middenstuk eruit halen of de muziek nog verder bewerken. Zorg in ieder geval dat je een nummer overhoudt waarin zoveel mogelijk interessante passages behouden blijven.

Naar boven Naar onderRefreins, coupletten...

Dan ga je met pen en papier precies aangeven hoe het geheel verdeeld is. Begint de muziek met een instrumentaal gedeelte? Geef dit bovenaan de tekst aan. Hoeveel coupletten zijn er, hoeveel refreins? Welke tekst hoort bij welk couplet of welk refrein? Zit er nog een instrumentaal tussenstuk bij? Of een bijzondere passage die een ander karakter heeft dan de rest? Hoe eindigt de muziek? Abrupt, of wordt hij langzaam zachter?

Naar boven Naar onderTellen

Als je de instrumentale gedeelten, de coupletten en refreins hebt geïnventariseerd, is het tijd om te bepalen uit hoeveel tellen ieder stuk is opgebouwd. En dat is een kwestie van de muziek afdraaien en meetellen.

Ik heb nog geen manier gevonden om prettig met mijn honden te dansen op een 3/4 of walsmaat. Bruikbare muziek is meestal geschreven op 2/4 of 4/4 maat. Tellen gebeurt dan altijd tweetallen, viertallen of achttallen. Muziek heeft vaak meerdere, elkaar overlappende ritmes. Bijvoorbeeld een rustiger 'hoofdritme' en onderliggend een sneller 'dubbeltempo-ritme' (dit zijn zelfverzonnen termen, maar hopelijk is dit toch begrijpelijk voor je). Welk ritme je kiest om te tellen, hangt van je muziek en je 'gevoel' af. Wederom, het gaat er hierbij vooral om dat je zelf goed begrijpt wat je bedoelt.

Het gaat er in ieder geval om dat je weet hoeveel tellen iedere tekstregel, ieder couplet, ieder refrein, ieder muzikaal gedeelte heeft. Als je dan ongeveer weet hoe snel, in hoeveel tellen, je hond iedere oefening doet - daar kom je alleen achter door het uit te proberen - heb je een belangrijk hulpmiddel voor het invullen van de dans.

Naar boven Naar onderKarakteristieken

Na het tellen - of tijdens, het proces loopt bij mij vaak wat door elkaar - kun je ook bijzondere aspecten gaan noteren die je opvallen bij het luisteren naar je muzieknummer.

Welke emotie voel je bij welk gedeelte? Waar wordt spanning opgebouwd? Waar komt een ontlading? Waar is de muziek erg ritmisch? Waar vloeiend? Hoor je in de muziek iets dat je gelijk aan een bepaalde oefening doet denken?

Noteer van al deze dingen waar dat plaatsvindt in het muziekstuk. Nu kun je dat zelfs tot op de tel nauwkeurig doen, als je dat zou willen. Zover hoef ik zelden te gaan, omdat ik de muziek tegen deze tijd meestal al erg goed ken.

Het is van belang dat je dit deel van je analyse niet te lang uitstelt. Tegen de tijd dat je de muziek 200 keer hebt gehoord, doet deze je minder en 'voel' je minder als je hem hoort. Dan kan het helpen hem een tijd (een maand deed voor mij wonderen) niet te horen. Als je de muziek dan weer draait, zorg dan dat je direct de eerste keer je aantekeningen en een pen bij de hand hebt om dingen op te schrijven - het duurt namelijk maar een paar keer voor je weer minder voelt.